KAW Architecten

Havenmaker #36 | KAW Architecten

Op het uiterste puntje van M4H, in het markante Diepenveengebouw, vind je KAW. Dit architecten- en adviesbureau kenmerkt zich door hun sociale gedrevenheid. Focus: het verduurzamen van de bestaande stad. Behalve in Rotterdam hebben ze vestigingen in Eindhoven en Groningen. We spreken er Reimar von Meding, algemeen directeur/architect en Wout Smits, teamleider Rotterdam/stedenbouwkundige. Zij zien ‘Ontwerpen als middel, zodat partijen samen één kant op gaan.’

KAW is in 1976 opgericht door een groep architecten in Groningen die erin geloofden dat je ‘denken en doen niet elkaar moet uithalen.’
Reimar: ‘Ze hielpen actief om kraakpanden te legaliseren om de woningnood te verhelpen. Zo ontstond een sterke combinatie met een sociaal doel, en die bestaat nog steeds.’
In de beginperiode deden ze veel renovatie, later groeide dat uit tot het verbeteren van hele wijken. ‘Het bijzondere hieraan is dat we onze plannen samen met de bewoners en/of gebruikers maken. Daarnaast zijn we ook een communicatie- en participatiebureau, vandaar dat we ook specialisten op het gebied bewonerscommunicatie en sociaal geografen in dienst hebben.’
Wout: ‘Op deze locatie werken we nu met achttien personen. Typisch KAW is: veel onderzoek doen naar wat bewoners doen en beweegt. Niet altijd meteen naar het ontwerp grijpen.’

Een mooi voorbeeld van een werk met een sociaal doel is Veilige Veste in Leeuwarden. Reimar: ‘Daar hebben we een politiebureau getransformeerd tot een veilig onderkomen voor jonge slachtoffers van geweld, die de hulp en behandeling krijgen die ze nodig hebben, zonder zich te hoeven verstoppen.’ Want, in tegenstelling tot ideeën uit het verleden waar opvangcentra weggestopt werden, staat de Veilige Veste – als een ultiem statement – middenin de bewoonde wereld.
Wout: ‘Wij zijn in zo’n geval voorstander van werken aan onderdak op de plek waar de nood het hoogst is. Een dergelijk project proberen we, samen met opdrachtgever Fier, nu ook in Rotterdam van de grond te krijgen.’

Mooi, dat ze op randje M4H zitten, maar wat rechtvaardigt deze plek in het zo innovatieve karakter van dit gebied? Reimar: ‘We ontplooien eigen initiatieven en ontwikkelen nog niet bestaande bedrijfsmodellen. Zo bedachten we een supermarkt voor het verduurzamen van woningen. En het concept wijkbedrijf: een initiatief dat economisch perspectief biedt aan sociaal minder bedeelden.’
KAW werkt landelijk, en met sommige van die methodieken ook wereldwijd. Hun aanpak is breed. Wout: ‘Zo doen we veel vooronderzoek voor bijvoorbeeld corporaties op het gebied van hun totale woningvoorraad. En soms doen we de communicatie bij bouwprojecten zelf.’

KAW maakte in 2016 de overstap van de Van Nelle Fabriek naar het Diepenveengebouw. Wout: ‘Dit is een interessant gebied. Een omgeving waarin we normaal ook ons werk doen, dat past bij ons. Het voelt hier anders. Alles is er. We hebben contact met de omgeving, dat zie je terug in samenwerking met bijvoorbeeld de Urbanisten of onze jaarlijkse bijeenkomsten bij de Fruitvis.’
Reimar: ‘Ja, dat werkt goed. Wat ik mis, is dat de gemeente nog wat meer doorpakt. Om het experiment écht fysiek aan te gaan.’

Een onderkomen als Diepenveen heeft zo zijn voor- en nadelen, vinden beide heren. Reimar: ‘Dit is een prachtig monument op een fantastische plek. Maar zo’n pand verdient wel wat onderhoud en het is jammer dat dat nu niet gebeurt.’
Wout: ‘Ik weet zeker dat wij, als ze ons onze gang laten gaan, dit gebouw energievrij kunnen krijgen. Het zou een fantastisch voorbeeld zijn voor andere monumentale panden en perfect passen in het experimentele karakter van M4H!’