De Urbanisten

Havenmaker #51 | De Urbanisten

Dit bureau voor stedenbouw en landschapsarchitectuur, dat nu tien jaar bestaat, is opgericht door Dirk van Peijpe (foto) en Florian Boer. Samen met tien landschapsarchitecten en stedenbouwkundigen werken ze aan aansprekende projecten in binnen- en buitenland. In alle grote steden van Nederland maar ook in Antwerpen, Kopenhagen en Mexico-Stad. Dat zie je terug aan de mensen die er werken, ook die komen uit alle windstreken: Spanje, de VS, Letland, Italië, Verenigd Koninkrijk en Nederland.

Dirk is zelf stedenbouwkundige en kent Florian al langer, onder andere via het werken bij Stadsontwikkeling Rotterdam. Hun medewerkers komen veelal na hun studie bij De Urbanisten terecht, vanuit de TU Delft of een opleiding in het buitenland. ‘We hebben nooit moeite om goede mensen te vinden. Als bureau hebben we nou eenmaal een stevige en vooruitstrevende reputatie, dat helpt.’

De voordelen van je bureau hebben in Rotterdam, en M4H in het bijzonder: ‘Dit is een aantrekkelijke regio.’ En De Urbanisten hebben daar naadloos hun werkdomein in gevonden: “De deltastad Rotterdam in tijden van klimaatverandering”. Ze zetten in 2013 de toon met het in baanbrekende en iconische Waterplein in Rotterdam. Na jaren onderzoek en ontwerp realiseerden ze op het Benthemplein een publieke ruimte die zo vormgegeven is dat deze ‘bij hevige regenval tijdelijk het hemelwater bergt en die na de bui weer een aantrekkelijke plek is voor de buurt. Dat is een voorwaarde in ons werk. Wij zoeken naar oplossingen voor klimaatopgaves maar ontwerpen tegelijkertijd aan een prettiger leefomgeving. Daarbij willen we zoveel mogelijk mensen betrekken – noodzakelijk voor een goed gebruik van de plekken die we ontwerpen.’

Een prachtig werkveld. Maar hoe is dit ontstaan? ‘Het begon voor ons rond 2005, met de publicatie van Al Gore’s An Inconvenient Truth over de impact van klimaatverandering op onze steden en samenleving. Dat was een eye-opener die samenviel met de tweede Rotterdamse Architectuur Biënnale. Niet voor niets genaamd: The Flood. Het was de start van ons onderzoek naar de impact van global warming op de stad. In Nederland groeit het besef dat we in een kwetsbare delta wonen. En dat het nodig is onze steden aan te passen aan bijvoorbeeld hitte, hoosbuien en de stijging van de zeespiegel. Dat wij hieraan als ontwerpers kunnen bijdragen is relevant en interessant en we zijn er trots op.’
Dirk doelt hiermee op de wereldwijde aandacht die het bureau krijgt voor het werken aan een klimaatbestendige stad, maar aan dat werk ligt ook een intrinsieke motivatie ten grondslag. ‘Bij ons staat de mens altijd centraal. Ik vind het belangrijk dat we werken aan een betere leefomgeving die nog generaties mee kan. En dan ook graag duurzamer en slimmer dan nu vaak gebeurt.’

‘Rotterdam is als delta een ideale stad voor het onderzoeken en ontwerpen aan de uitdagingen van nu. Een fascinerend laboratorium.’ En dat lab ligt verrassend dichtbij. Sterker nog, je ziet het vanaf het dak van het Keilepand. Bij de buren, de Voedseltuin, hebben De Urbanisten één van de cirkelvormige tuindelen ingezet als letterlijke proeftuin voor een nieuw concept: de Sponsstad. ‘Wat als je afziet van het vertrouwde systeem van pompen en afvoeren van teveel of tekort aan water? Wat als de stad een spons zou zijn? Een stad die water vasthoudt als er teveel van is en en het weer afgeeft als het nodig is? Dat is een actuele, wereldwijde vraag die onderzoek behoeft. Hoe mooi dat we dat hier voor de deur kunnen doen, samen met onder andere Water Sensitive Rotterdam, Hoogheemraadschap Delfland en de Voedseltuin.’
De Urbanisten doet veel aan ontwerpend onderzoek als dit. Daar wordt door hen veel in geïnvesteerd. Waarom? ‘Je wil niet alleen de kennis, maar ook weten of en hoe het werkt. De Sponstuin bijvoorbeeld is een soort verzameling Rotterdamse bodems, met Rotterdamse grondsoorten en verschillende beplantingen. Met verschillende manieren van infiltreren en wateropslag. We monitoren de eigenschappen van die bodems en beplanting en meten wat wateroverlast en droogte voor effect hebben. Wat goed werkt, en wat niet. Om dit daarna toe te kunnen passen op de schaal van de stad als geheel.’

‘Mensen als Daan Roosegaarde zetten M4H op de kaart, maar buitenlandse delegaties weten ook ons volop te vinden. Daar werken we dan ook hard aan, bijvoorbeeld samen met Rotterdam Partners.’
Dirk woont in Rotterdam en voelt zich verbonden met de stad én zijn werkomgeving. ‘M4H biedt ruimte om dingen uit te proberen. Met het Keilecollectief, waar we deel van uitmaken, doen we steeds meer samen. Zoals de debatreeks AANKEILEN in het Keilepand dat een groot succes is en steeds meer bezoekers heeft. Daar gaan we met elkaar in het nieuwe jaar zeker mee door.’